Euskal Herriko 32 laguneko taldea, horietako bi apaizak izan dira, eta “San Pauloren aztarnen ondoren” egin dugu ibilbidea, Turkiako hainbat lekutatik egindako ospakizun eta gogoetekin, betiere tokiko gida batekin. Gehienak Lur Santuan egon ginen, eta San Paulok egin zituen bideak jarraitu nahi genituen; historiaz eta arteaz betetako lekuak bisitatu, eta gaur egungo bizimodua ere ezagutu nahi genuen, bere kulturen gurutzaketarekin. Erromesaldi honek,“San Pauloren aztarnen ondoren”, Pablo de Tarso izan zen apostolu eta erromes handiaren misioa ezagutzera eta baloratzera eraman gaitu. Hain zuzen ere, Tarso herrian, San Pauloren sehaskan, esperientzia atsegina izan genuen bi erlijioso italiarrekin konpartitzen, garai batean lur honetan azkar su eman zuen eta orain kristauentzat hain itsusia den Notizia Oneko tximista bakarrak, gure bihotzaren barrenera iritsi ginela partekatzea. Pamukkalen egon ondoren Konyara iritsi ginen; gidak eukaristia ospatzeko ordua erreserbatu zuen hiriko eliza katoliko batean, S. Paul Kilisesen (San Paulo eliza). Italieraz ulertzen ditugun bi erlijiosorekin hartzen gaituzte, eta alai elkartzen dira ospakizunarekin, non Pabloren memoria liturgikoa egiten dugun, lekuaren adierazgarriagatik. Elizan geratuko dira, gainera, Konyako dozena bat gazte musulman, meza katoliko batera joateko interesa dutenak.Itun Berriaren zati handi bat garatu zen leku askotan zehar ibiltzeak, lehen kristau komunitateen bizitza kasu, erromesaldian zeuden pertsonen inpresio gazi-gozoa utzi zigun. Aztarna arkeologiko izugarriek sortzen duten miresmenaren, milaka urteko zibilizazioen herentziaren eta hondakin hutsaletara murriztutako toponimiko handiak aurkitzearen harriduraren artean mugitzen gara. Paulo apostoluak eta Apokalipsiaren liburua irekitzen duten gutunen beste hartzaile batzuek bisitatutako hiriak, edo kristau Eliza primitiboaren irudi handiak mugitu ziren hiriak, fede berriaren lehen komunitateen loraldia ezagutu zutenak… ia lurraren arrasean. Bide seinaleek edo gida berak Konya, Efeso edo Laodicea seinalatzen dituzte, adibidez, baina begiradak ez du iragan loriatsu baten arrasto esanguratsurik ikusten. 
Turkia laikoan, Mustafa Kemal Atatürk fundatzailearen oinordekoa, alminarrek zerura begiratzen dute eta Jainkoa gogorarazten dute, musulmanak ez diren biztanleen %1aren artean kristauak arakatu behar ditugun bitartean. Erromesaldiko kide batzuek beren lekuetan bizi dituzten egoerak aipatzen zituzten. Eta ez dira soilik islamaren presentzia gero eta handiagoari (eta militanteari) buruzkoak, baita beste gauza batzuei buruzkoak ere. Adibidez, pertsona eta talde batzuek gero eta gehiago animatzen dituzte gure kanpaiak eta kanpandorreak, eta horiek gogoan izaten ditugu “adhan” -a ikusten dugunean edo errespetuz entzuten dugunean.
Beti geratzen zait zalantza ea katolikook ondo egiten dugun kanpora begiratzean, errua botatzeko edo erantzukizunak bilatzeko. Auto kritiko pixka bat, ez litzaiguke gaizki etorriko. Baita Apokalipsia zabaltzen duten gutun horiei kasu gehiago egitea ere. Konya hiri osoan, bi milioi pertsonarekin, Pablok eta Bernabek bisitatu zuten Ikonioa (eta bertatik ihes egin behar izan zuten, Apostoluen Egituren liburuaren arabera)… kristauen %1 baino ez da geratzen (katolikoak, ebanjeliko batzuk eta katolikoak ez diren ekialdeko batzuk). Turkiako estatistika ofizialaren arabera, musulmanen% 99k aurpegi zehatza du gutxiengo oso txiki batean.
Eskualde honetan, kristautasunaren hastapenetan izan zen kristau monakatoaren hondar asko aurkitzen dira, Aita Kapadoziarren lanak bultzatua. Tokiko natura bolkanikoak hartu zituen harrizko forma apetatsuetan, oraindik ikus ditzakegu monje eta eremiten bizilekuak, eta kontserbatzen dituzten eliza ederrak, historian zehar ikonoklasta eta musulman erradikalen ekintza gorabehera, kristau fedea, euren ganga eta hormen gainean fresko ederrez islatua. Eliza loretsu baten erlikiak dira, kristau aroko lehen mendeetan garatu zena eta, ondoren, historiaren higadura-efektua jasan zuena, eta VII. mendetik aurrera Arabiatik iritsitako erlijioarekiko topaketa ez baketsua. Horrek guztiak pentsarazi eta erreakzionarazi egin behar gaitu, kristau fedearentzat benetan zailak diren uneak bizi ditugunean, Eliza katolikoaren gero eta hutsalkeria sozial eta kulturalekoak eta gure artean islamaren aurrerapen harrigarrikoak… Mevlana edo Rumi bezala ezagunagoa den Jalal al-Din Muhhamad Rumi maisu sufiaren hondakinak gordetzen dituen santutegia ere bisitatu genuen. Gaur egun museo bat da, baina antzinako meskitan Mevlana maisuaren eta sufismoaren beste irudi batzuen aurrean otoitz egiten ari ziren musulman asko aurkitu genituen, baita, diotenez, Islamaren Profetaren bizarraren ileak dituen kutxatila baten aurrean ere.
“San Pauloren aztarnen” atzetik joatean izan dugun esperientzia eder honetatik, neure buruari galdetzen diot ez ote genukeen Apokalipsiaren liburura itzuli beharko, krisi garaian kristau-itxaropenaren liburura, alegia, inperio zapaltzailearen aurkako pertseberantziaren liburura, gure bihotzeko ateari dei egiten dion Kristori ateak irekitzera gonbidatzen gaituen liburura, epel ez izatera eta epel izatera deitzen gaituen horretara. Gure errealitatea eta etorkizuna Kristorengan konfiantza jarriz begiratzea, zigiluak hautsi eta gizateriaren historiaren zentzuaren liburua ireki dezakeen arkume leundu hori.
Fr. Joan Mari Iturria (Arantzazu probintziako Lur Santuko ordezkaria)